De rol van leefstijl-gerichte preventie in gezond ouder worden Door: Geeske Peeters
Bron: Nieuwsbrief maart 2019 NVG KNOWS (Nederlandse Vereniging voor Gerontologie: Kennisnetwerk Ouder Worden en Samenleving)
Met de NVG-KNOWS sessie over de rol van preventie in gezond ouder worden en een plenaire presentatie van Marjolein Visser over obesitas bij ouderen, was er tijdens dag 1 van de geriatriedagen 2019 ruim aandacht voor de rol van leefstijl en preventie bij ouderen. Studies naar associaties van stoppen met roken, dieet en bewegen met functioneren bij ouderen gepresenteerd door Erik Timmermans en Marjolein visser lieten zien dat ook op latere leeftijd gezondheidswinst behaald kan worden. Maar hoe moet preventie ingebed worden in de bestaande zorgstructuur, wie is verantwoordelijk en wanneer moet gestart worden met preventie?
Wie is verantwoordelijk? Anne-Esther Marcus-Varwijk liet met kwalitatief onderzoek zien dat leefstijl counseling door verpleegkundigen op consultatiebureaus voor ouderen verschillend werd ervaren door de ouderen zelf. Waar sommigen de adviezen waardeerden en beschreven als het zetje dat ze nodig hadden om gezonder te gaan leven, ervoeren anderen het als
betuttelend. Dit pleit voor een op de belevingswereld en voorkeuren van de persoon afgestemde aanpak.
Overigens bleek enkel een consultatie met de verpleegkundige onvoldoende om significante
verbeteringen in leefstijl te bereiken.
Ton Bakker stelde dat preventie breed ingebed moet worden in de bestaande zorgstructuur en pleitte voor een actieve rol van de eerste lijn. Deze stellingname leidde tot een discussie met de zaal over de vraag “wie is verantwoordelijk voor (leefstijl-gerichte) preventie?” Waar de een de verantwoordelijkheid bij
de individu legde, pleitte de ander voor de huisarts/eerste lijn. De verdeelde meningen reflecteren de complexiteit van dit onderwerp.
Wanneer moet gestart worden? De vraag wanneer gestart moet worden met preventie kwam in verschillende presentaties naar voren. Zo besprak ik in mijn presentatie redenen voor waarom mogelijk al voor het 65e levensjaar gestart zou kunnen worden met preventie van vallen, met name gericht op risicofactoren zoals balansproblemen en chronische ziekten die veelal voor het 65e levensjaar de kop opsteken. Marjolein Visser liet zien dat de impact van obesitas op functioneren toeneemt naarmate men langer aan obesitas is blootgesteld (gecorrigeerd voor leeftijd). Ton Bakker gaf in zijn presentatie met voorbeelden onderbouwde argumenten voor waarom preventie op alle leeftijden mogelijk is. Ik denk dat iedereen het met daar mee eens zal zijn, maar makkelijker gezegd dan gedaan.
Nu nog antwoord op de vraag “hoe?”.
